Konkrety proszę, czyli o certyfikatach zrównoważonej mody
Nie ma zmian bez zmian! Uwielbiam to zdanie. Przypomina, że bierność to pułapka. Że powtarzając stare błędy, nie mamy co liczyć na nowe efekty. Jeśli nie podejmiemy nowych działań, to żaden system ani drgnie. W zrównoważonej modzie także chodzi o konkrety. O to, byśmy wspólnie naprawiali branżę odzieżową, poprzez zmianę przekonań, działań i nawyków.
Jak zacząć? Pierwsza rzecz do korekty to sposób konsumowania mody. Będę to powtarzać do znudzenia. Powstrzymanie się od kompulsywnych zakupów jednorazowych szmat, modnych przez jeden sezon to podstawa. Tak, wiem, to dla wielu trudne. Liczby mówią same za siebie, kupujemy na potęgę, 80 miliardów ubrań rocznie. Biznes kwitnie, a planeta kwiczy. W ciągu dwóch dekad produkcja odzieży wzrosła o 400%. Większość szaf tonie w rzeczach, tak jak świat w śmieciach.
Ile lat mają Twoje najstarsze buty? Co robisz z dziurawą skarpetką? Jak często kupujesz coś tylko dla poprawy humoru? Ile w Twojej szafie zabójczego poliestru? Jak często pierzesz czyste rzeczy z rozpędu? Czy przed każdą imprezą czujesz, że głupio pokazać się w czymś „starym”? Jak szybko nudzi Ci się nowa torebka? Wyhamujmy choć trochę!
Jeśli jesteśmy gotowi na kolejny krok- zacznijmy zadawać markom pytania (niech się na coś przydadzą ich facebookowe funpages!) Patrzmy im na ręce, mówmy sprawdzam!, szukajmy informacji o łańcuchu produkcji i źródłach materiałów. Potem głosujmy portfelem tylko na te marki, które nie mają nas za idiotów, gotowych kupić każdy shit. Wybierajmy firmy, które nie traktują planety jak prywatnego folwarku pełnego niewolników. Jeśli będziemy czujni i cierpliwi, znajdziemy marki z ofertą w naszym stylu, które dokładają starań, by minimalizować swój negatywny wpływ na środowisko. Projektują ubrania, które nie nudzą się po sezonie, dbają o jakość i wybierają odpowiednie tkaniny. Produkują etycznie, z poszanowaniem praw człowieka i mają na to papiery. Te rzeczy są droższe, ale będą nas cieszyć znacznie bardziej i dłużej, niż stos przypadkowych ciuchów z przeceny w sieciówce.
Jak i gdzie je znaleźć? Po czym poznać, że ekologia nie kończy się na pustej obietnicy? Oto krótki przewodnik po certyfikatach odpowiedzialnej mody, które pomagają nie zgubić się w gąszczu powszechnej eko-ściemy.
GOTS (GLOBAL ORGANIC TEXTILE STANDARD) Dlaczego koszulka z organicznej bawełny jest trochę droższa niż ta „zwykła”, ale o niebo lepsza dla nas i planety? Certyfikat GOTS dotyczy ubrań uszytych z włókien naturalnych (bawełny, lnu, konopi, jedwabiu). Oznacza, że surowce (co najmniej 70% lub 90%) pochodzą z upraw ekologicznych. Nie używano przy ich uprawie pestycydów, herbicydów, nawozów sztucznych i GMO. Na żadnym etapie produkcji nie stosowano szkodliwych i toksycznych chemikaliów. W fabrykach obowiązuje też zakaz pracy dzieci, wszelkiej dyskryminacji i pracy przymusowej. Oto dlaczego warto kupować rzeczy z certyfikatem GOTS.
SOIL ASSOCIATION Produkty z tym certyfikatem można znaleźć głównie w Wielkiej Brytanii, przyznawany jest przez niezależną brytyjską organizację pozarządową. To certyfikat dla produktu obejmujący cały łańcuch produkcji, począwszy od surowców, poprzez tekstylia naturalne (bawełna, jedwab, len, konopie, różne rodzaje wełny, skóra) na odzieży skończywszy. Organizacja ta była jednym z członków założycieli GOTS i jej standardy w zakresie tekstyliów i odzieży są takie same.
Bawełna FAIR TRADE – czyli Sprawiedliwy Handel w praktyce! Wybierając rzeczy z tym certyfikatem wspierasz ludzi i planetę. Zrzeszeni rolnicy otrzymują cenę minimalną za surowiec i premią społeczną, którą przeznaczają na cele społeczne, np. budowę studni lub szkoły w wiosce. Muszą ograniczać szkodliwe pestycydy i nawozy sztuczne, dbać o bioróżnorodność, minimalizować odpady i nie stosować nasion modyfikowanych genetycznie. Obowiązuje zakaz pracy dzieci i wszelkiej dyskryminacji. PS. Znak FAIR TRADE znajdziesz także na żywności! Kawa czy banany FAIR TRADE smakują lepiej!
FAIR WEAR FOUNDATION – Wspiera ludzi i walczy ze współczesnym niewolnictwem. Do inicjatywy FAIR WEAR FOUNDATION przystępują firmy pragnące poprawy warunków pracy w szwalniach. Zakazana jest tam praca dzieci, praca przymusowa oraz wszelkie formy dyskryminacji. Zatrudnienie musi być legalne, a płaca godna. Certyfikat skupia się na aspektach społecznych, nie ma kryterium produkcji i surowców przyjaznych środowisku.
GLOBAL RECYCLE STANDARD to jeden z wiodących certyfikatów dotyczący recyklingu. Produkty nim oznaczone są stworzone w co najmniej 50% z recyklingowanej zawartości, a każdy etap w łańcuchu dostaw jest niezależnie certyfikowany, tak aby zapewnić społecznie odpowiedzialną i przyjazną dla środowiska produkcję od początku do końca.
RESPONSIBLE DOWN STANDARD Nosisz puchówki?- Szukaj tego oznaczenia! Ten certyfikat chroni zwierzęta przed okrutnymi praktykami i gwarantuje całościowe poszanowanie ich dobra. Zabrania wyrywania piór z żywych ptaków (to powszechna praktyka!) oraz karmienia ich siłą (normalka!). Produkty objęte tym certyfikatem zawierają wyłącznie najwyższej jakości puch, a każdy etap w łańcuchu dostaw jest niezależnie certyfikowany.
RESPONSIBLE WOOL STANDARD Nie każda wełna jest spoko! Ten certyfikat gwarantuje całościowe poszanowanie dobra zwierząt oraz optymalne zarządzanie i ochronę krajów produkcji. Produkty objęte tym certyfikatem zawierają wyłącznie najwyższej jakości wełnę, a każdy etap w łańcuchu dostaw jest niezależnie certyfikowany.
EU ECOLABEL to przyznawany przez Komisję Europejską znak doskonałości w dziedzinie ochrony środowiska. Należy się produktom oraz usługom spełniającym najwyższe wymogi oraz standardy przez cały proces ich powstawania: od wydobycia surowców, przez produkcję, dystrybucję, do unieszkodliwiania odpadów. Produkty oznaczone EU Ecolabel spełniają zatem kryteria środowiskowe i społeczne. Składniki i produkty nie były testowane na zwierzętach (kosmetyki)
BLUESIGN® to standard branżowy przyznawany zarówno firmom, fabrykom, jak i końcowym produktom. Certyfikat obejmuje produkcję tekstyliów (naturalnych i syntetycznych) oraz odzieży. Ubranie może uzyskać certyfikat tylko wtedy, gdy wszystkie etapy produkcji odpowiadają standardom bluesign. Firmy muszą udowodnić prawdziwość informacji dotyczących ochrony środowiska oraz bezpieczeństwa i higieny pracy we wszystkich miejscach produkcji i u wszystkich dostawców. Informacje te są poddawane weryfikacji, m.in. poprzez kontrole na miejscu.
FAIR LABOR ASSOCIATION (FLA) to inicjatywa wielostronna, do której przystępują firmy pragnące poprawiać warunki pracy w fabrykach odzieżowych. Została zapoczątkowana w Stanach Zjednoczonych. Członkami FLA są firmy, organizacje pozarządowe oraz uczelnie wyższe. FLA zrzesza ok. 30 firm, w tym m.in. adidas Group, Patagonia, H&M, Puma.
OEKO TEX TEKSTYLIA GODNE ZAUFANIA – Na koniec certyfikat najczęściej spotykany w Polsce, który otrzymują tylko przebadane produkty tekstylne (ubranka dla dzieci, pościel itp.), bezpieczne dla zdrowia, tzn. nie zawierają rakotwórczych i alergennych szkodliwych barwników, maldehydu i chlorowanych związków aromatycznych. Niestety nie oznacza to, że na wcześniejszym etapie produkcji ich nie używano, bo badany jest tylko produkt gotowy.
Stowarzyszenie Oeko-Tex (Międzynarodowe Stowarzyszenie Badań i Testowania w Dziedzinie Ekologii Tekstyliów i Skóry )wydające ten certyfikat to prawdziwy kombajn- skupia 18 neutralnych instytutów testowych i badawczych w Europie i Japonii. Na podstawie przeprowadzonych badań potwierdza bezpieczeństwo produktu dla człowieka i środowiska. Produkty certyfikowane znakiem Oeko-Tex gwarantują czystość wyrobów włókienniczych i wyrobów skórzanych na wszystkich etapach produkcyjnych; zaczynając od surowców takich jak włókna, przędze, guziki, nici, tkaniny, aż po badania produktów gotowych do użycia. Ponadto niektóre certyfikaty dodatkowo potwierdzają wpływ na warunki społeczne i środowiskowe w zakładach produkcyjnych.
Obecnie stowarzyszenie OEKO-TEX wydaje certyfikaty::
- Oeko-Tex Standard – Produkty z tym znakiem jakości są wolne od substancji szkodliwych w stężeniach mających negatywny wpływ na stan zdrowia człowieka oraz negatywny wpływ na środowisko m.in. pestycydów, chlorofenoli, formaldehydu, barwników alergizujących, zabronionych barwników azowych i ekstrahowalnych metali ciężkich. (Kto nie spał na lekcjach chemii, ręka w górę!)
- Made in Green by Oeko-Tex Certyfikat dla produktów tekstylnych, które zostały wyprodukowane w zrównoważony sposób i były przetestowane pod kątem zawartości substancji szkodliwych.
- Leather Standard by Oeko-Tex Certyfikat dla wyrobów skórzanych,
- Eco Passport by Oeko-Tex Dotyczy chemikaliów stosowanych w produkcji tekstylnej,
- STeP by Oeko-Tex (z ang. Sustainable Textile Production) to światowy system certyfikacji przyjaznych dla środowiska i odpowiedzialnych społecznie zakładów produkcyjnych w branży tekstylnej i odzieżowej
- Detox TO Zero by Oeko-Tex – raport stanu zerowego dla zakładów produkcyjnych.
Jak widać zrównoważona moda wiąże się w wieloma aspektami, co pokazują przedstawione tu certyfikaty. Niektóre skupiają się na etycznych warunkach pracy, inne oceniają wpływ branży na środowisko czy dobro zwierząt. Ideałem jest kompleksowe podejście i troska o planetę oraz żyjących na niej ludzi. Wszystkich. Tych, na początku, w środku i na końcu łańcucha produkcji. Mniej trucia, więcej faktów, to moje życzenie dla branży mody na dziś.
PS. Jeśli teraz nurtuje Was myśl, jakie marki traktują odpowiedzialną modę serio, wypatrujcie kolejnych wpisów. Biorę właśnie ten temat na tapet! 😉