33 pytania do modowych marek

Modowy biznes ma problem, którego nie sposób już przypudrować nawet najmodniejszym kolorem sezonu. I chyba wreszcie zrozumiał, że zmiany są nieuniknione. Ostatnie dwie dekady to była prawdziwa jazda bez trzymanki na dopalaczach fast fashion. Gigantyczna nadprodukcja odzieży, łamanie praw człowieka i zwierząt, dewastacja przyrody. Taka moda, choćby najpiękniejsza, szkodzi planecie i ludziom. Najwyższy czas na detox.

Stare praktyki są coraz bardziej ryzykowne, bo klienci zaczynają patrzeć markom na ręce i żądać zaangażowania w ekologiczne i etyczne rozwiązania! Nowe i istniejące firmy odzieżowe, sieciówki i start-up’y, nie mają wyboru. Szukają sposobów na rozwój w oparciu o innowacyjne modele biznesowe, przy jednoczesnym poszanowaniu społeczeństwa i unikaniu działań, które szkodzą planecie. (Jasne, że nie wszystkie i oczywiście, że wybiórczo- ale o tym za chwilę.)

Tymczasem spójrzmy na  kulturowe i społeczno-ekonomiczne makro-trendy: gospodarka obiegu zamkniętego (circular economy), sprawiedliwy handel (fair trade), ograniczanie konsumpcji (lowsumerism) i ekonomia współdzielenia (sharing economy). To tutaj świat widzi ratunek w obliczu zmian klimatu i wyczerpujących się zasobów naturalnych. Taka ma też być moda: zrównoważona, odpowiedzialna społecznie, etyczna i ekologiczna. Idealnie, by była także oryginalna, mądra, piękna i funkcjonalna.

Ten post miał na początku po prostu przedstawić marki, które już idą tą pozytywną ścieżką. Postanowiłam opisać te bardziej znane oraz dotrzeć do zupełnie początkujących i niszowych. Kiedy jednak zaczęłam robić research , w odpowiedzi na post na facebookowym Forum Projektantów, zaczęła do mnie spływać lawina maili, wiadomości i komentarzy. W pierwszej chwili można odnieść wrażenie, że wszystkie młode marki są dziś eko. Tyle tylko, że problem jest złożony, a sama deklaracja to za mało.

Ekologiczne i etyczne rozwiązania wymagają nie tylko dobrych intencji, ale nowych rozwiązań, technologii, często kosztownych inwestycji i droższych materiałów. Jednocześnie nie miejmy złudzeń- w modowym biznesie, jak w każdym, chodzi o zysk.  Chcąc zarabiać na polskim rynku, gdzie cena wciąż czyni cuda, firmy stają przed wieloma dylematami.  Biznesowymi i etycznymi. Nie dziwi więc, że niektóre wolą przymknąć oko na niewygodne fakty, a eksponować tylko te rozwiązania, które najmniej nadszarpują budżet. Dlatego na przykład sieciówki głośno chwalą się zmianą żarówek na energooszczędne i poliestrem z recyclingu, ale nie wspominają słowem o warunkach pracy w azjatyckich szwalniach produkujących ich odzież. Inne, małe marki uważają, że lokalna produkcja i metka „made in Poland”załatwia sprawę i zwalnia z dalszych poszukiwań. Niekoniecznie!

Czy zatem można być dziś 100%-owo etyczną, ekologiczną marką? W każdym aspekcie, od A do Z? Taka marka, aby całkowicie uniknąć negatywnego wpływu na przyrodę i ludzi, pewnie nie powinna w ogóle produkować ubrań, a w ramach misji tylko zniechęcać do zakupów. Konceptualizm w szczytowej formie. No dobra, zejdźmy na ziemię. O czym powinny pomyśleć marki, jeśli rzeczywiście chcą robić dobrą modę: etyczną, ekologiczną, odpowiedzialną społecznie, zrównoważoną, ale komercyjną (=zarabiającą!)?  Jakimi kwestiami muszą się zająć? Co przegadać i sprawdzić? 

I wreszcie my- konsumenci i konsumentki, o co powinniśmy pytać marki, żeby nie dać się naciąć na wszechobecny greenwashing?

Z takich rozważań powstała lista 33 pytań do modowych marek, z różnych obszarów wpływu branży odzieżowej na świat. Ponieważ zaufanie klientów to waluta przyszłości, wierzę, że transparentność biznesów to absolutny must have nowoczesnej mody. Im więcej konkretów i szczegółów, tym mniejsze ryzyko eko-ściemy.
Puszczam więc pytania w świat, z nadzieją, że w następnych artykułach przedstawię Wam liderów zmian, którzy mieli odwagę szczerze na nie odpowiedzieć.

1. Kiedy powstała Wasza marka?
2. Kto jest klientem docelowym i co Was wyróżnia na rynku?
3. Ile kolekcji przygotowujecie w roku?
4. Czy wasze kolekcje podążają za trendami, czy są ponadczasowe?
5. Czy dbacie o transparentność i klient zna koszty stałe, cenę materiałów, marżę, podatki itp.? [tak, są takie marki i mają się dobrze!]
6. Gdzie można kupić Wasze kolekcje (online? sklepy stacjonarne?)
7. Czy oferujecie usługę naprawy swoich produktów? [tak, tak też się robi!]
8. Produkujecie na zamówienie, czy tworzycie stany magazynowe?
9. Czy/jak wykorzystujecie odpady z produkcji? [szacuje się, że 20% tkanin kończy w śmieciach jako tekstylny odpad. W skali świata oznacza to 60 miliardów metrów kwadratowych tkanin! Czas na projektowanie no waste!]
10. Cele społeczne: czy regularnie wspieracie jakieś dobroczynne akcje, fundacje itp.-jakie?
11. Jak pozbywacie się niesprzedanych produktów?
12. Czy bierzecie udział w Black Friday; jaką macie politykę przecen i promocji?
13. Gdzie szyjecie swoje kolekcje? [w Polsce, UE, w Azji, w Afryce?]
14. Jak dobrze znacie swoich dostawców?
15. Czy macie swoją szwalnię, czy zlecacie produkcję podwykonawcom?
16. Jak pakujecie swoje produkty? Czy/jak ograniczacie użycie plastiku/papieru itp.?
17. Czy korzystacie z eko-innowacji? Jakich?
18. Jakich surowców i materiałów używacie w swoich kolekcjach?
19. Jaki procent kolekcji stanowią naturalne tkaniny i dzianiny (bawełna, len, wełna itp.)?
20. Skąd pochodzą te materiały? (sklepy/hurtownie tkanin/bezpośredni producenci?)
21. Gdzie są produkowane (w Polsce, w UE, w Azji?)
22. Czy posiadają certyfikaty? Jakie? [pisałam o wielu w ostatnim artykule]
    
23. Czy wiecie jak są produkowane i barwione? [tak, można produkować ograniczając zużycie wody, chemikaliów i barwników]
24. Czy są wegańskie? [i nie chodzi tu o plastikową „eko-skórę”, brr]
25. Czy nadają się do recyclingu lub ulegają biodegradacji?
26. Czy pochodzą z recyclingu?
27. Jakie stosujecie dodatki (nici, wkłady, guziki, ociepliny, itp.)?
28. Czy używane dodatki są naturalne, biodegradowalne, czy mają certyfikaty?
29. Jak ekologiczne są Wasze salony i siedziby firmy?
30. Czy korzystacie z odnawialnej i czystej energii?
31. Czy/jak ograniczacie zużycie wody, plastiku i energii?
    [tak, filtrowana kranówka zamiast wody w PETach też się liczy!]
32. Jakie ekologiczne rozwiązania planujecie wprowadzić i kiedy?
33. Czy jest jeszcze coś z obszaru zrównoważonej mody, o czym powinien wiedzieć Wasz klient/klientka?